Тымныы полюһугар Өймөкөөн улууһугар ыччат этно-эспэдииссийэтэ үлэлээтэ

Быйыл А.Е. Кулаковскай-Өксөкүлээх Өлөксөй Өймөкөөн улууһугар аан бастаан ыһыах ыспыта 100 сылын туолар.

БУ БЭЛИЭ событиенан сибээстээн Өймөкөөн улууһун култуураҕа уонна туризм сайдыытыгар управлениета улуустааҕы ыччат бэлиитикэтин салаатын кытта ыччат холбоһуктаах этно-култуурунай эспэдииссийэтин тэрийэн ыытта.

Тэрээһин “Историческая память” бырайыак чэрчитинэн ыытылынна. Бу уопсастыбаннай тэрилтэ 2017 сыллаахха тэрийбит эспэдииссийэтин кыттыылаахтара Үөһээ Бүлүү, Чурапчы, Таатта, Өймөкөөн улуустарынан айаннаабыттара. Этно-айан Дьокуускайтан Алексей Кулаковскай-Өксөкүлээх Өлөксөй пааматынньыгыттан аттаммыта.

Быйыл А.Е. Кулаковскай-Өксөкүлээх Өлөксөй туруорбут сэргэлэрин үс улууһуттан тэриллибит ыччаттар эспэдииссийэлэрэ Томтор нэһилиэгэр кэлэн, улуус ыччаттарын кытта көрсөн «Тыа сирин ыччата – саха омук саргыта» диэн тэрээһини ыытта. Кэккэ төрүөтүнэн, Үөһээ Бүлүү бэрэстэбиитэллэрэ кыайан кыттыбатылар.

Алексей Кулаковскай-Өксөкүлээх Өлөксөй Томторго Үрэх төрдүгэр ыһыах ыспыт сиригэр кини анаан оҥотторбут өйдөбүнньүк-сэргэлэрэ билигин да тураллар. 100 сыл ааспытын да үрдүнэн, ардах-хаар бу сэргэлэри самнарбата. 21-с үйэҕэ этэҥҥэ тиийэн кэлэннэр, махталлаах өймөкөөннөр билигин бу ытык сэргэлэри харахтарын харатын курдук харыстыыллар, көрөллөр-истэллэр.

 

ЫЧЧАТ бэлиитикэтин салаатын сүрүнннүүр исписэлииһэ, Өймөкөөн улууһун Төрүт нэһилиэгиттэн төрүттээх Елена Столярчик иһитиннэрбитинэн, ыччат этно-эспэдииссийэтигэр Чурапчыттан уонна Тааттаттан ыччаттар кыттыыны ылан, тэрээһин өрөспүүбүлүкэтээҕи таһымнанна.

— Ыччаттар Алексей Кулаковскай-Өксөкүлээх Өлөксөй 100 сыллааҕыта Үрэх төрдүгэр  туруорбут сэргэлэригэр өйдөбүнньүк дуоска ыйаатыбыт. Уопсайа тэрээһиҥҥэ кыттыбыт 100-чэкэ ыччатттан 65-һэ — Өймөкөөн улууһун Уус-Ньара бөһүөлэгиттэн, Томтортон, Сордоҥноохтон, Өймөкөөнтөн, Үчүгэйтэн кэлбит ыччаттар. Улуу бөлүһүөк Чурапчы улууһун Арыылааҕар туруорбут сэргэлэрин «Ийэ кут сэргэлэрэ» (1904 с.),  Үөһээ Бүлүү Оҥхойугар туруорбут сэргэлэрин «Буор кут сэргэлэрэ» (1905 с.) уонна Өймөкөөн Томторугар Үрэх төрдүгэр туруорбут сэргэлэрин «Салгын кут сэргэлэрэ» (1924 с.)  диэн ааттаабыт.

Төһө да тымныы, ардахтаах күн буоллар, ыччат балаакканан олорор сирэ эспэдииссийэ киининэн буолла. Манна «Тыа сирин ыччата – саха омук саргыта» диэн бэрт дириҥ ис хоһоонноох төгүрүк остуолу тэрийэн ыыттыбыт. Ыччаттар нэһилиэктэрин социальнай-экэнэмиичэскэй сайдыыларыгар туһуламмыт сытыы боппуруостары ырыттылар, кэскиллээх барыллары торумнаатылар.

Бу маннык араас улуус ыччатын сомоҕолуур этно-эспэдииссийэлэри тэрийии олус көдьүүстээх көрүҥ эбит.  Ыччаттар чугастык билистибит, үлэ уопутун атастастыбыт, бэйэ-бэйэбититтэн элбэххэ үөрэннибит.

Тэрээһин түмүгүнэн 2017 сыллаахха тэриллибит эспэдииссийэ кыттыылаахтарын суолларынан ыччат айанын тэрийэр бөлөх тэрилиннэ. Онон бу суолталаах үлэ салгыы ыытыллан, үгэскэ кубулуйуоҕа. Маны таһынан, Өймөкөөн улууһун ыччатын сомоҕолуур барыл ылылынна.

— Түгэнинэн туһанан, эдэр исписэлиис быһыытынан иккис улахан тэрээһиммин тэрийэн ыытыыбар сүбэ-ама буолбут киһибэр, настаабынньыкпар, Өймөкөөн улууһун култуураҕа уонна туризм сайдыытыгар управлениетын салайааччыта Аксиния Сивцеваҕа барҕа махталбын тиэрдэбин. Киниттэн мин бэрт элбэххэ үөрэнним, — диэн бэлиэтээтэ ыччат бэлиитикэтин салаатын сүрүннүүр исписэлииһэ Елена Столярчик.

Ити курдук ыччаттар бэйэлэрин улуустарын устуоруйатын ытыктаан, төрөөбүт дойдуларыгар бэриниилээх буоларга дьулуһуулара – атын улуустарга бастыҥ холобурунан буолар.

Улуус дьаһалтатын пресс-сулууспата иһитиннэрэр

Читайте дальше