Төрүт орто оскуолатыгар үлэ, тыыл бэтэрээннэрин уонна сэрии оҕолорун чиэстээһин тэрилиннэ.
Онно бэтэрээн учуутал Егор Егорович Находкин сэрии ыар кэмнэригэр аччыктаан, буһан-хатан, ыарахаттары тулуйан тыылга үлэлээбит аҕа көлүөнэни, Төрүт нэһилиэгэр олохсуйбут фронтовиктары истиҥ-иһирэх тылларынан ахтан аһарда. Үлэ, тыыл бэтэрээннэрэ Афанасий Иванович Десяткин, Ульяна Петровна Слепцова, төһө да саас баттаатар оскуолаҕа кэлэн, оҕолор эҕэрдэлэрин сэргээн истэн, көх-нэм буолбуттара үөрдэр. Сэрии оҕолоро былыргы аас-туор олохторун аҕыннылар, ыччакка кэпсээтилэр. 84 саастаах У.И. Слепцова: «Кыра эрдэхпитинэ улахан дьону кытта сарсыарда 8 ч. тэҥҥэ оттоһор этибит, былааннаах буоларбыт, — диэн сэһэргээтэ. — Аҕабыт тыаттан киирбэккэ бултуура. Биһиги ийэбитин кытта тэҥҥэ туох баарынан үлэлиирбит, кини бэрт ыраахтан холкуос сүөһүтүгэр от тиэйэн аҕалара. Аны болуотунан устан Тарыҥҥа үөрэнэ барарбыт. Оттон билигин олох аһары тубуста, итинтэн үөрэбит».
Тамара Моисеевна Босикова хайдах 11 оҕону атаҕар туруорбутун туһунан үллэһиннэ. «Оҕо сылдьан лэппиэскэ бустаҕына биһиэхэ сөмүйэ саҕа түбэһэрэ, убайбыт бултуур эҥин буолан кэм элбэххэ тиксэрэ. Билигин ас-таҥас дэлэйэ, оҕолор кыһалҕаны билбэккэ улааталлар», — диэтэ кини. Ытык киһи 42 сыл устата оҕо уһуйааныгар ньээҥкэлээбитин аҕынна. «Биһиктээх оҕолору көрөрбүт, үс саастарыгар орто группаҕа таһаарарбыт, ол саҕана детсад тимир оһоҕунан оттуллара». Тумус туттар киһибит, суруйааччы, суруналыыс, сэрии оҕото Афанасий Степанович Гермогенов оҕолор сандалы тэрийэн ыҥырбыттарыгар махталын биллэрдэ. «Улаатан киһи бэрдэ буолуҥ», — диэн алгыһын тиэртэ.
Уруккута сыанаттан түспэт ырыаһыт Николай Захарович Захаров 1970 с. Төрүккэ олоробун, оскуолаҕа аҕыйах бириэмэҕэ физкультура учуутала этим диэн кэпсээтэ. Билиҥҥи буола турар дьайыы дьиксиннэрэр, ол тоҕото өйдөнөрүн үллэһиннэ. Түмүккэ кини норуокка биһирэнэр «Хотят ли русские войны» диэн ырыаны толордо. Ити курдук Төрүт нэһилиэгин бэтэрээннэрэ эдэр көлүөнэҕэ кэс тылларын эттилэр. Дьоҥҥо көмөлөөх, дойдуларыгар бэриниилээх буола улааталларыгар ис сүрэхтэриттэн баҕа санааларын тиэртилэр.
Елена ЧЕРЁМКИНА,
учуутал, биһиги общ корр., Төрүт