Үчүгэй нэһилиэгэр этнокултуурунай кииҥҥэ ыытыллыбыт улуус дьаһалтатын ааспыт сыллааҕы үлэтин отчуотугар сүүрбэттэн тахса киһи кыттынна.
Улуус баһылыгын э.т. Иван Максимов сыл устата туох-ханнык үлэ ыытыллыбытын туһунан сиһилии сырдатта.
Ол кэнниттэн нэһилиэк дьаһалтатын баһылыга Семен Аммосов тулалыыр эйгэни харыстааһыҥҥа сыһыаннаах боппуруостары көтөхтө. Кини бырамыысалыннас тэрилтэлэрэ үлэлиир сирдэригэр, улуус таһыттан бултуу-алтыы кэлээччилэр айылҕаҕа харыстабыллаахтык сыһыаннаһыахтарын тоһоҕолоон бэлиэтээтэ.
Нэһилиэги саҥа суһал көмө массыынатынан хааччыйыы боппуруоһа манна турбута хаһыс даҕаны сыла буолла. Ырааҕынан тайаан сытар таба ыстаадаларын, сылгы базаларын киллэрэн туран, “Үчүгэй нэһилиэгэ” МТ хабар сирин иэнэ олус киэҥэ учуоттаныах тустаах. Ону сэргэ бөһүөлэк федеральнай трасса кытыытыгар турар буолан, бастакы суһал көмөнү Үчүгэйдээҕи амбулатория үлэһиттэрэ оҥороллоро баар суол. 2009 с. ыла сүүрэр суһал көмө массыыната эргэрдэ, онон бу кыһалҕа болҕомтоҕо ылыллыан наада диэн олохтоохтор санааларын этэллэр. Саҥа амбулаторияны тутуу – эмиэ сыл аайы көтөҕүллэр кыалла илик боппуруос. Бу дьиэ -1945 сыллаах тутуу.
Маны сэргэ модульнай хочуолунайы саҥардыы ирдэнэр, киин ититэр тиһиккэ холбоно илик олорор дьиэлэр билигин да бааллар. Үөрэхтээһин тэрилтэлэригэр баһаартан сэрэхтээх буолуу ирдэбиллэрин толорорго улуус өттүттэн көмө наадата этилиннэ, олохтоох дьаһалта үп кырыымчыгыттан бу дьаһалы ылынара уустуктардааҕын учуоттаан.
Элбэх оҕолоох ийэ Ирина Винокурова олорор дьиэтин киин ититэр тиһиккэ холботорго туруорсубута 10-н тахса сыл буолбутун санатта.
Олохтоохтор өртөөһүнү тэрээһиннээхтик ыытыыга, нүөлсүтүү үлэтин күүһүрдэргэ, адьырҕа кыыллары бултаһарга тустаах докумуоннары оҥотторууга тус санааларын этиннилэр.
Үчүгэй орто оскуолатын дириэктэрэ Валентина Карпова саҥа тутулла турар оскуола дьиэтин техническэй чааһыгар, оскуоланы каадырынан хааччыйыыга, кинилэргэ тустаах усулуобуйаны тэрийиигэ сыһыаннаах боппуруостары көтөхтө.
Бу нэһилиэккэ олохтоохтор эмиэ атын сэлиэнньэлэри тэҥэ доруобуйа харыстабылыгар сыһыаннаах баар кыһалҕалары таарыйдылар: быраастар десаннарын тэрийии; үлэҕэ киирээччи медицинскэй көрүүнү чугастыы Томтор нэһилиэгэр ааһарын курдук дьаһалы ылыы, о.д.а. сытыы тиэмэлэри таарыйдылар.
Любовь Кривошапкина