СӨ Бырабыыталыстыбатын ааспыт сыллааҕы үлэтин Өймөкөөн улууһугар отчуоттуур оробуочай бөлөҕүн СӨ Тырааныспарга уонна суол хаһаайыстыбатыгар миниистирэ Владимир Сивцев салайа сырытта.
Тыа сирин дьоно хас эмэ сылы быһа туруорсар боппуруостара сыыйа олоххо киирэн, көстөр кыһалҕа быһаарыллара үрдүкү былааска эрэли үөскэтэрин бэлиэтээтэ салайааччы. СӨ Бырабыыталыстыбатын таһымыгар быһаарыллар боппуруостар бары үгэс быһыытынан Боротокуолга киллэриллэн, бу хайысханан араас министиэристибэлэринэн, биэдэмэстибэлэринэн сылы быһа тустаах үлэ ыытыллар.
Куйдуһун муостатын тутуу саҕаланна!
Өймөкөөн куустатын нэһилиэнньэтэ, чуолаан сордоҥноохтор, Куйдуһун үрэх нөҥүө өттүгэр хаһаайыстыбаларын тутар Томтор сылгыһыттара уонна отчуттара бу үтүө сонуну өрө көтөҕүллэн туран ылыммыттара саарбахтаммат.
“СӨ Суол-иис управлениета” ГКУ генеральнай дириэктэрин солбуйааччы Виктор Игнатьев Куйдуһун үрэҕи туоратар муостаны тутуу кылгас кэм иһинэн түмүктэнэн үлэҕэ киириэхтээх диэн Телеграм-ханаалга иһитиннэрдэ.
Кини эппитинэн, билигин муостаны тутар үлэ көхтөөхтүк бара турар, муус устар бүтүүтэ манан номнуо сырыы олохтонуохтаах. Бэдэрээтчит “СтройМост” ХЭУо (А. Титов) муостаны тутуу үлэтин олунньу 26 күнүгэр саҕалаабыта.
Томтордор тугу туруорсалларый?
Олохтоохтор киин сиртэн ыраах сытар нэһилиэнньэлээх пууннарга үрдүк квалификациялаах эмчиттэр үлэлии кэлиилэрин өрүүтүн туруорсаллар. Бу боппуруос болҕомтоҕо ылыллан, быйыл кулун тутарга Томторго өрөспүүбүлүкэ быраастарын мобильнай биригээдэтэ кэлэрин туһунан сонуну олохтоохтор үөрэ иһиттилэр.
Мунньахха салгыы тыа хаһаайыстыбатыгар, оптоволоконнай сибээскэ, олох-дьаһах коммунальнай хаһаайыстыбатыгар, баһаарынай сулууспаҕа о.д.а. сыһыаннаах боппуруостар киирэн истилэр. Сорох кыһалҕаны миэстэтигэр быһаарар кыах баара этилиннэ. Атыттары түмүктүүр боротокуолга киллэрэн, салгыы үлэлэһэр сорук турда.
Атын нэһилиэктэри туох долгутарый?
СӨ Бырабыыталыстыбатын ситэриилээх былааһын үлэтин отчуоттуур бөлөх икки састаабынан үлэлээн, хас нэһилиэк аайы сырытта.
Холобур, Өймөкөөҥҥө сылдьыбыт бөлөҕү гражданскай оборона дьыалаларыгар миниистири солбуйааччы Айаал Вензель салайда.
Нэһилиэккэ турбут боппуруостар сүрүннээн манныктар: сибээс хаачыстыбатын тупсарыы; эдэр исписэлиистэргэ анаан олорор дьиэ тутуута; халаан уутуттан сэрэтэр үлэни тэрийии; учаастактарга чааһынай дьиэлэри киин ититэр тиһиккэ холбооһун; нэһилиэнньэ сайын тымныы уунан туһанарын хааччыйыы; өртөөһүнү ыытыыны көҥүллээһин; оскуолаҕа хапытаалынай өрөмүөн ыытарга үп-харчы көрүллүүтэ; Өймөкөөн – Томтор хайысханан суолу өрөмүөннээһин; Томторго саҥа, аныгы тэриллээх, толору хааччыллыылаах балыыһаны тутуу, эминэн хааччыйыы, доруобуйа харыстабылын эйгэтигэр исписэлиис тиийбэтин кыһалҕата, о.д.а. турда.
Төрүттэр эмиэ маныаха майгынныыр боппуруостары көтөхпүттэрин таһынан, нэһилиэккэ култуурунай-спортивнай комплекс тутуутун, электрическэй уотунан хааччыллыыга остуолбалары уларытыыны о.д.а. туруорустулар. Манна экология, суол-иис боппуруостара биир сүрүн миэстэни ыллылар.
Тыа хаһаайыстыбатын исписэлииһин санаата
Отчуоттуур бөлөх чилиэнэ, СӨ Тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтин сүөһү иитиитигэр, племенной дьыалаҕа, кооперацияҕа уонна аччыгый хаһаайыннааһын Департаменын кылаабынай исписэлииһэ Владимир Сыроватскай улууска сылдьан баран биһиги кэрэспэндиэммитигэр санаатын маннык үллэһиннэ:
— Тыа сирин олохтоохторун биир саамай сүрүн боппуруостарынан өртөөһүн буолар эбит. Ону тэҥэ өрөспүүбүлүкэ таһыттан кэлэр сүөһү аһылыгын тиэйтэрии эмиэ үгүс дьону долгутар.
Мин билэрбинэн, улууска кыстык ыараханнык ааһан эрэр, ордук сылгы өттүгэр. Ааспыт сыллааҕы халаан уутун содулуттан оттооһун былаана туолбатаҕа. Сылгы хаһан аһыырыгар уустук дьыл буолбут. Онон хаһаайыстыбалаах дьон сылгыларын көрөн-истэн эбии аһатыахтарын наада. Ол туһуттан улуустааҕы Тыа хаһаайыстыбатын управлениета (сал. Р. Атласов) өрөспүүбүлүкэттэн тустаах көмө кэлэрин туруорсубута.
Манна биири тоһоҕолоон бэлиэтиир наадалаах. Сүөһү эбии аһылыгар сайаапка түһэрбиттэр олох бу күннэргэ тиэйтэриини бэйэлэрин үптэринэн төлөөн туран аҕалтаралларыгар сүбэлиибин. Ороскуоттара толуйуллар. Инньэ эрэ гыннахха, иитэр сүөһүлэрэ күөххэ этэҥҥэ үктэнэр кыахтаахтар.
Онтон өртөөһүн бүтүн Арассыыйа үрдүнэн бобуллан турар. Өймөкөөн улууһун сирэ-уота ойуур пуондатыгар киирэр буолуохтаах. Профилактическай өртөөһүн диэн “Якутлесресурс” тэрилтэ эрэ нөҥүө оҥоһуллуон сөп.
СӨ ситэриилээх былааһын отчуоттуур бөлөҕүн салайааччыта, Саха Өрөспүүбүлүкэтин Тырааныспар уонна суол хаһаайыстыбатын миниистирэ Владимир Сивцев түмүккэ санаатын маннык үллэһиннэ:
— Биһиги түөрт күн устата улуус нэһилиэктэринэн, бөһүөлэктэринэн сылдьан таһаарыылаахтык үлэлээтибит. Нэһилиэнньэлээх пуун аайы олохтоохтор араас боппуруостары көтөхтүлэр. Саамай сытыы боппуруостары боротокуолга киллэрдибит. Тыа сирин эҥэр ордук чорботон өртөөһүн үлэтэ көтөҕүллүбүтүн бэлиэтиэххэ наада.
— Киирбит боппуруостар бары хонтуруолга ылыллыахтара, сыл аҥаарынан Өймөкөөн улууһугар турбут кыһалҕалары быһаарыыга өссө мустан кэпсэтиэхпит, – диэтэ салайааччы.
Маны тэҥэ миниистир олохтоохтортон киирбит боппуруостар үгүстэрэ муниципалитет таһымынан быһаарыллар кыахтаахтарын тоһоҕолоон бэлиэтээтэ. Онон бары бииргэ ылсан үлэлээтэххэ, туох барыта кыаллар кыахтаах диэн санаатын үллэһиннэ Владимир Сивцев.
Сиһилии “Хотугу сардаҥа” хаһыакка ааҕыҥ.
Любовь Кривошапкина