Муус устарга Аҕа уонна Булчут күннэрин кэнниттэн дьиэ кэргэн сыаннастарын бөҕөргөтөр аналлаах Уол оҕо күнэ бэлиэтэнэр. Бу бырааһынньык уол оҕону иитии улахан суолталааҕын көрдөрөр, дьиэ кэргэн төрүт үгэһин сайыннарар, тарҕатар аналлаах.
“Һыллыый, бириэмэ ыраатта, балыккын көрө барар кэмиҥ кэллэ…” — сарсыарда 7 чаас саҕана аҕата кинини уһугуннаран сибигинэйэриттэн, кырачаан Ян уһукта биэрдэ…
Суруналыыс Елена Потоцкая уонна “Урал” атомнай ледокол хапытаанын 2-с көмөлөһөөччүтэ Ян Рожин кэпсэтиилэрэ оҕо сааһын умунуллубат бу түгэниттэн маннык саҕаланна.
— Биһиги 2-с Хомустаахпыт өрүс үрдүгэр турар. Ол иһин да буолуо, нэһилиэк оҕолоро кыра эрдэхпититтэн сөтүөлээн улааппыппыт. Биһиги дьиэ кэргэн тыаттан арахсыбат ыал этибит. Ордук хоно сытан балыктыырбытын сөбүлүүрбүт. Алын сүһүөх кылааһы бүтэрэн, 5-с кылааска тахсыбыт сайыммар аҕам Александр Петрович миэхэ бэрт эппиэттээх “дуоһунаһы” сүктэрбитэ. Санаан көрүҥ, сайын сарсыарда сэттэ чааска хайа уон саастаах оҕо балык илимин көрө барыаҕай? Убайбынаан атастаһа сылдьан илиммитин көрөр этибит. Сороҕор иккиэммитин тэҥҥэ туруоран ыытара. Ол аата “бэйэ-бэйэлэрин сыаналыы, убаастаһа үөрэнниннэр” диэн эмиэ биир ураты ньымата эбит.
Оттон аҕабытын кытта барсар түгэммит, туһугар, туспа наҕараада этэ. Аҕам миигин эрэһиинэ оҥочону эрдинэ үөрэтиитэ эмиэ оонньуу курдук саҕаламмыта. Бастаан эрдиини ылаат, куттаммыппын өйдүүбүн. Онуоха аҕам “мин оҕом олох хорсун киһи, кини — мин штурманым” диэн баран, “штурман” диэн кимин аан бастаан сиһилии быһааран биэрбитэ. Онуоха мин тута эрдийэ түспүтүм. Бу санаатахха, эрэһиинэ тыыттан саҕалаан ледокол штурмана буоларбын оччолорго, нууччалыы эттэххэ, “бырагыраамалаан” кэбиспит эбит.
— Тыа сирин оскуолатыгар үөрэммит эдэр киһи хайдах итинник ледокол ыытар үөрэҕи булбуккунуй?
— Итинник идэлээх үлэһит буолуом диэн санаабар да суоҕа. Соҕуруу инженер үөрэҕэр туттарса барар баҕалааҕым. Ол иһин физикаҕа уонна английскай тылга болҕомтобун уурбутум. Убайым Аян бу идэбэр сирдээбитэ. Кини Новосибирскайга хараабыл тутар институкка үөрэнэр уолаттары кытта ыкса доҕордоһор этэ. “Быраактыкаларыгар араас омук сирдэнинэн сылдьаллар” диэбитэ. Мин бэркэ сэргии истэн, уу аалын ыытар идэҕэ туттарсан, тута киирбитим.
— Ян, эн “Урал” ледокол хапытаанын көмөлөһөөччүтүттэн 2-с көмөлөһөөччү буоллуҥ. Санкт-Петербурга олохсуйдаҕыҥ дии?
— Икки сыл иһигэр аҥардас муораҕа уон аҥар ый үлэлээтим. Түөрт ый устата тохтоло суох ледоколунан устабыт. Түөрт ый сынньанабыт. “Урал” хараабылым Санкт-Петербурга тутулла турар этэ. Ледоколбутун үлэҕэ киллэрэр кэммитигэр хараабылга бэйэтигэр олорбуппут. Онон Санкт-Петербург куораты ыкса бисэн, олус сөбүлээбитим.
Билигин уол оҕолонон, онно дьиэ кэргэмминээн олохсуйдубут. Үлэбин наһаа сөбүлүүбүн. Дьылҕам ледоколга үлэлииргэ анаммыт эбит. Онуоха аҕам Александр Петрович уончалаах уолчааны эрэһиинэ оҥочоҕо олордон баран, эрдии туттараат, “мин оҕом – штурман” диэбитэ дууһабар өрүү баар.
… Ян Рожин Нам улууһун 2-с Хомустаах орто оскуолатын кыһыл көмүс мэтээлинэн бүтэрбитэ. Олоҕун устата туйгуннар, бастыҥнар кэккэлэригэр сылдьар эдэр киһи. Ян ийэтин араспаанньатын ыларыгар аҕата эмиэ оруоллаах. Ийэтэ, алын сүһүөх кылаас учуутала, СӨ үөрэҕириитин туйгуна, РФ үөрэҕириитин бочуоттаах үлэһитэ Яна Рожина ыал соҕотох оҕото буолан, аҕатын ууһун үйэтитиэн баҕарарын кэргэнэ, СӨ култууратын туйгуна, өрөспүүбүлүкэ ырыа айааччыларын сойууһун чилиэнэ, самодеятельнай мелодист, аккомпониатор Александр Меркулов өйөөн, кыра уол ийэтинэн эһэтин араспаанньатын сүгэр.
Ыстатыйаны сиһилии “Хотугу сардаҥа” хаһыакка ааҕыҥ.
Эрэдээксийэ