Төрүт олохтоох аҕыйах ахсааннаах норуот туруннахпытына түмсүүлээхпитин, бэйэ-бэйэбитин өйөһөрбүтүн улууска киэҥ далааһыннаахтык ыытыллыбыт Олонхо Ыһыаҕа чаҕылхайдык көрдөрдө.
Өймөкөөн ырааҕын, суола-ииһэ уустугун аахсыбакка биһиэхэ 12 улуустан аҕыйах ахсааннаах норуоттар бэрэстэбиитэллэрэ кэлэн ыалдьыттаатылар. Тымныы полюһунан биллэр улууспутугар олорор араас омук дьоно-сэргэтэ бары биир санаанан үлэлэһэн, сайыҥҥы улахан суолталаах тэрээһин үрдүк таһымнаахтык ыытылынна.
Икки сыллааҕыта Өймөкөөҥҥө ыытыллар тэрээһин уратытынан аҕыйах ахсааннаах төрүт олохтоох норуоттар түһүлгэлэрин тэрийии буолара биллибитэ. Ол былаан толору олоххо киирдэ.
Мантан ыла аны Олоҥхо Ыһыаҕар аҕыйах ахсааннаах норуоттар түһүлгэлэрэ баар буолуо диэбиттэрэ барыбытын үөртэ, үрдүккэ кынаттаата.
Улуустааҕы аҕыйах ахсааннаах төрүт олохтоох омуктар “Ай-Молкээн” Ассоциацияларын уонна култуура управлениетын уопсай бырайыагынан 4 м үрдүктээх 24 м² иэннээх сарыы ураһа, 6 көстүүм (сайыҥҥы оһуордаах бэргэһэ, үтүлүк, этэрбэс), 6 панно, 10 таба үүнэ-тэһиинэ, киэргэлэ оҥоһулунна уонна ыһыахха кыттар табалары аҕалыы үбэ көрүллүбүтэ.
Кылгас кэмҥэ ити үлэ Томтор нэһилиэгин олохтоохторун көмөтүнэн ситиһилиннэ. Онон ылсыбыт дьыалабыт олоххо киирэригэр көмөлөспүт, өйөбүл буолбут бары дьоҥҥо дириҥ махталбын тиэрдэбин.
Киһи диэн ураты, санаабытын толорон, баҕарбытын оҥорон тэйэр айылгылаах. Онон биир сомоҕо буоллахпытына инники сайдыыбыт туһугар туруулаһан өссө да сайдан, чэчирээн иһиэхпит диэн эрэллээхпин.
Бу туһунан сиһилии “Хотугу сардаҥа” хаһыакка ааҕаарыҥ.
Марианна Таркова, “Ай-Молкээн” Ассоциация бэрэссэдээтэлэ, Томтор